Έχουμε συνηθίσει τα τελευταία χρόνια να αποδίδουμε όλα τα αρνητικά γεγονότα στην οικονομική κρίση και στις συνέπειες αυτής. Αναφορικά, ειδικώς με το ζήτημα των εργατικών ατυχημάτων και δη αυτών που συμβαίνουν σε υπαλλήλους της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, συνηθίζουμε να «κατηγορούμε» γι’ αυτά, την οικονομική αδυναμία πολλών Ο.Τ.Α., ιδίως κάποιων εκ των πρωτοβάθμιων, να προμηθευτούν και να διαθέσουν στο προσωπικό τους μέσα ατομικής προστασίας ή να εφαρμόσουν διαδικασίες για την αποφυγή των ατυχημάτων. Είναι όμως έτσι τα πράγματα; Επιπλέον, υπάρχει θεσμικό πλαίσιο που προβλέπει ποιες είναι οι υποχρεώσεις των Ο.Τ.Α. – εργοδοτών απέναντι στους εργαζομένους που απασχολούνται σε αυτούς;
Ο Νόμος 3850/2010 (Φ.Ε.Κ. Α’ 84/02.06.2010) «Κύρωση του Κώδικα Νόμων για την υγεία και την ασφάλεια των εργαζομένων» έχει καθιερώσει μία σειρά υποχρεώσεων για τους εργοδότες (στους οποίους βάσει του ά. 2 του εν λόγω Νόμου υπάγονται και οι Ο.Τ.Α.), οι οποίες ιδρύουν αντίστοιχα δικαιώματα των εργαζομένων, που αποσκοπούν στην βελτίωση των όρων υγιεινής και ασφάλειας υπό τους οποίους παρέχεται η εργασία. Ενδεικτικά εδώ αναφέρονται ως εκ των βασικότερων υποχρεώσεων των Ο.Τ.Α. – εργοδοτών οι κάτωθι:
(α) Οι Ο.Τ.Α. που απασχολούν έστω και έναν εργαζόμενο πρέπει να διαθέτουν τεχνικό ασφαλείας (ά. 8 παρ. 1 και 2 του άνω Νόμου). Ο τεχνικός ασφάλειας παρέχει στον εργοδότη υποδείξεις και συμβουλές, γραπτά ή προφορικά, σε θέματα σχετικά με την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων και την πρόληψη των εργατικών ατυχημάτων. Τις γραπτές υποδείξεις ο τεχνικός ασφάλειας καταχωρεί σε ειδικό βιβλίο της επιχείρησης, το οποίο σελιδομετρείται και θεωρείται από την Επιθεώρηση Εργασίας. Ο εργοδότης έχει υποχρέωση να λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σε αυτό το βιβλίο (ά. 14). Στον τεχνικό ασφαλείας θα πρέπει να διατίθενται το αναγκαίο βοηθητικό προσωπικό, χώροι, εγκαταστάσεις, συσκευές και γενικά τα απαραίτητα μέσα, οι δε Ο.Τ.Α. βαρύνονται με όλες τις σχετικές δαπάνες (ά. 8 παρ. 4). Καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας μπορεί να ασκεί εργαζόμενος που απασχολείται ούτως ή άλλως στον Ο.Τ.Α. ή εξωτερικός συνεργάτης με ανάθεση. Επίσης, τα καθήκοντα αυτά μπορεί να ανατίθενται στις Εξωτερικές Υπηρεσίες Προστασίας και Πρόληψης (ΕΞ.Υ.Π.Π.) του ά. 23 του άνω Νόμου. Σε κάθε περίπτωση οι συμβάσεις με τις οποίες ανατίθενται καθήκοντα τεχνικού ασφαλείας σε εξωτερικούς συνεργάτες θα πρέπει να υποβάλλονται στην οικεία Επιθεώρηση Εργασίας (ά. 9 παρ. 5). Ο τεχνικός ασφαλείας απολαμβάνει ηθική ανεξαρτησία τόσο απέναντι στον εργοδότη όσο και στους εργαζομένους, μπορεί και οφείλει να ασκεί τα καθήκοντά του ανεξάρτητα από τον εργοδότη, η διαφωνία του με τον εργοδότη δεν μπορεί να αποτελέσει λόγο καταγγελίας της σύμβασης που τον συνδέει με αυτόν, ενώ επιπλέον οποιαδήποτε τέτοια καταγγελία θα πρέπει να είναι επαρκώς αιτιολογημένη (ά. 15 παρ. 4). Σημειώνεται ιδιαίτερα ότι αν ο Ο.Τ.Α. δεν είναι σε θέση να διαθέσει στον τεχνικό ασφαλείας την απαραίτητη για την εκτέλεση των καθηκόντων του υλικοτεχνική υποδομή, αυτά μπορεί να διατίθενται από την οικεία Ε.Ξ.Υ.Π.Π.
(β) Οι Ο.Τ.Α. που απασχολούν πάνω από 50 εργαζόμενους πρέπει να διαθέτουν σε αυτούς γιατρό εργασίας. Για την ανάθεση καθηκόντων σε γιατρό εργασίας και τις υποχρεώσεις του Ο.Τ.Α. απέναντι σε αυτόν, αλλά και αυτού απέναντι στον Ο.Τ.Α. και τους εργαζομένους ισχύουν περίπου τα ίδια με τον τεχνικό ασφαλείας. Ο γιατρός εργασίας τηρεί ιατρικό φάκελο για όλους τους εργαζομένους, παρέχει υποδείξεις και συμβουλές στον εργοδότη, στους εργαζομένους και στους εκπροσώπους τους, γραπτά ή προφορικά, σχετικά με τα μέτρα που πρέπει να λαμβάνονται για τη σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων. Τις γραπτές υποδείξεις ο ιατρός εργασίας καταχωρεί στο ειδικό βιβλίο του ά. 14 του άνω Νόμου. Ο εργοδότης λαμβάνει γνώση ενυπογράφως των υποδείξεων που καταχωρούνται σε αυτό το βιβλίο. Ο γιατρός εργασίας συμβουλεύει σε θέματα σχεδιασμού, προγραμματισμού, τροποποίησης της παραγωγικής διαδικασίας, κατασκευής και συντήρησης εγκαταστάσεων, σύμφωνα με τους κανόνες υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων, λήψης μέτρων προστασίας κατά την εισαγωγή και χρήση υλών και προμήθειας μέσων εξοπλισμού, φυσιολογίας και ψυχολογίας της εργασίας, εργονομίας και υγιεινής της εργασίας, της διευθέτησης και διαμόρφωσης των θέσεων και του περιβάλλοντος της εργασίας και της οργάνωσης της παραγωγικής διαδικασίας, οργάνωσης υπηρεσίας παροχής πρώτων βοηθειών, αρχικής τοποθέτησης και αλλαγής θέσης εργασίας για λόγους υγείας, προσωρινά ή μόνιμα, καθώς και ένταξης ή επανένταξης μειονεκτούντων ατόμων στην παραγωγική διαδικασία, ακόμη και με υπόδειξη αναμόρφωσης της θέσης εργασίας (ά. 17 του άνω Νόμου). Κατά τα λοιπά στον γιατρό εργασίας πρέπει να διατίθενται όλα τα απαραίτητα μέσα (βοηθητικό προσωπικό, χώροι, υλικοτεχνική υποδομή). Ο εξωτερικός συνεργάτης που απασχολείται ως γιατρός εργασίας συνάπτει με τον Ο.Τ.Α. σύμβαση που υποβάλλεται στην κατά τόπον αρμόδια Επιθεώρηση Εργασίας. Ο γιατρός εργασίας απολαμβάνει ηθική ανεξαρτησία, οποιαδήποτε δε διαφωνία του με τον εργοδότη στο πλαίσιο άσκησης των καθηκόντων του δεν μπορεί να οδηγήσει σε καταγγελία της σύμβασής του.
(γ) Εκτός από την υποχρέωση χρήσης υπηρεσιών τεχνικού ασφάλειας και γιατρού εργασίας οι Ο.Τ.Α. και τήρησης ειδικού βιβλίου υποδείξεων τεχνικού ασφαλείας και γιατρού εργασίας (ά. 14 του άνω Νόμου) θα πρέπει επίσης να τηρούν ειδικό βιβλίο εργατικών ατυχημάτων (αρ. 43 παρ. 2β), να εκπονούν γραπτή εκτίμηση των υφιστάμενων κατά την εργασία κινδύνων για την ασφάλεια και την υγεία από τον τεχνικό ασφαλείας και τον γιατρό Εργασίας, (αρ 43, παρ. 1α), να τηρούν καταλόγους με τους εργαζόμενους που εκτίθενται σε επικίνδυνους φυσικούς, χημικούς και βιολογικούς παράγοντες (αρ. 38, παρ. 3ε), να επιβλέπουν την υγεία των εργαζομένων και να διενεργούν ιατρικό έλεγχο των εργαζομένων που εκτίθενται σε παράγοντες (αρ. 18 & 39 του άνω Νόμου και ΥΑ 53361/2006), να ενημερώνουν, να εκπαιδεύουν κατάλληλα και επαρκώς τους εργαζομένους για θέματα ασφάλειας και υγείας (αρ. 47 & 48 του άνω Νόμου), να παρέχουν Μέσα Ατομικής Προστασίας (άρθρο 38 παρ. 2δ άνω Νόμου), να συντηρούν και να παρακολουθούν την ασφαλή λειτουργία μέσων και εγκαταστάσεων (αρ. 42 παρ. 6στ του άνω Νόμου), να τηρούν βιβλιάριο προληπτικού ελέγχου και συντήρησης κάθε εξοπλισμού που διαθέτει τέτοιο βιβλιάριο (αρ. 4α Π.Δ 395/94, όπως τροποποιήθηκε με το Π.Δ 89/1999 και το Π.Δ 304/2000).
(δ) Εξάλλου, οι Ο.Τ.Α. είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν στους εργαζομένους τους, λαμβανομένων υπόψη των αναγκών της εκτελούμενης από αυτούς εργασίας, είδη ατομικής προστασίας και να λαμβάνουν μέτρα προληπτικής ιατρικής. Τα είδη αυτά και οι προδιαγραφές τους έχουν προβλεφθεί με την Κ.Υ.Α. 2/53361/0022/06 (ΦΕΚ Β’ 1503/11.10.2006), η οποία έχει αντικαταστήσει όλες τις προηγούμενες σχετικές διατάξεις και η οποία ισχύει τόσο για τους εργαζόμενους με σχέση δημοσίου δικαίου όσο και γι’ αυτούς με σχέση ιδιωτικού δικαίου. Σύμφωνα με αυτή, οι Ο.Τ.Α. θα πρέπει να παρέχουν στους εργαζομένους τους τα κάτωθι είδη ατομικής προστασίας ανάλογα με το είδος της εκτελούμενης από αυτούς εργασίας: (1) Γάντια δερματοπάνινα, από PVC, από νιτρίλιο, από ύφασμα και νιτρίλιο, ελαστικά μίας χρήσης, Συγκολλητών, μονωτικά, ανάλογα το κάθε είδος με τις ειδικά προσδιοριζόμενες στην ανωτέρω ΚΥΑ κατηγορίες εργαζομένων, (2) Κράνη στους απασχολούμενους σε οικοδομικές εργασίες, στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων, σε ηλεκτρολογικές εργασίες, με το βάψιμο (κτίρια, κάγκελα, ελαιοχρωματισμοί) και στην αποχέτευση, (3) Γυαλιά τύπου goggles για προστασία από χημικούς ή μηχανικούς κίνδυνους, προστασίας από ηλιακή ακτινοβολία, ασπίδιο στους απασχολούμενους με τη συντήρηση και τον καθαρισμό των κάδων απορριμμάτων και των οχημάτων, ασπίδιο προστασίας από ηλεκτρικό τόξο στους ηλεκτρολόγους, ασπίδιο με πλέγμα στους απασχολούμενους με τον χειρισμό βενζινοπρίονου, οξυγονοκόλλησης goggles στους απασχολούμενους με τις οξυγονοκολλήσεις, μάσκα ηλεκτροσυγκόλλησης στους ηλεκτροσυγκολλητές, (4) Για την προστασία της αναπνοής: φίλτρο μάσκα P1, μάσκες ημίσεως προσώπου με φίλτρα Α1 Ρ3 ή ισοδύναμες φιλτρομάσκες, μάσκες ολόκληρου του προσώπου με φίλτρα ΑΒΕΚ2 Ρ3, αναπνευστική συσκευή, ανάλογα το κάθε είδος με τις ειδικά προσδιοριζόμενες στην ανωτέρω ΚΥΑ κατηγορίες εργαζομένων, (5) Ανακλαστικά γιλέκα, αδιάβροχες ποδιές, ποδιές συγκολλητών πυρίμαχες στολές, στολές προστασίας από χημικά, ανάλογα το κάθε είδος με τις ειδικά προσδιοριζόμενες στην ανωτέρω ΚΥΑ κατηγορίες εργαζομένων, (6) Γαλότσες, σκάφανδρα, άρβυλα, ανάλογα το κάθε είδος με τις ειδικά προσδιοριζόμενες στην ανωτέρω ΚΥΑ κατηγορίες εργαζομένων, (7) Ολόσωμες εξαρτήσεις, ανακόπτες, αποσβεστήρες στους απασχολούμενους σε εργασίες ύψους για τις οποίες είναι δύσκολο να συναρμολογηθούν ικριώματα, (8) Ωτοασπίδες ή ωτοβύσματα στους απασχολούμενους σε χώρους με θόρυβο, (9) Μονωτικά εργαλεία στους ηλεκτρολόγους, (10) Επιγονατίδες στους υδραυλικούς και στους εργάτες ύδρευσης – αποχέτευσης, (11) Κώνους σήμανσης σε εργαζομένους σε απορριμματοφόρα οχήματα, οδοκαθαρισμός, συγκομιδή – αποκομιδή απορριμμάτων, σήμανση οδών, ασφαλτόστρωση, στους απασχολούμενους στην αποχέτευση και ύδρευση, (12) Προσαρτήματα ασφαλείας συγκολλήσεων για συγκόλληση με αέρια, (13) Νιτσεράδες στους οδοκαθαριστές, στους εργάτες συγκομιδής και αποκομιδής απορριμμάτων, στους εργάτες κήπων, στους κηπουρούς και στους απασχολούμενους στη ρήψη ασφάλτου και οι φύλακες εξωτερικών χώρων, (14) Καπέλα στους οδοκαθαριστές, στους εργάτες συγκομιδής και αποκομιδής απορριμμάτων, στους εργάτες κήπων, στους κηπουρούς και στους απασχολούμενους στη ρήψη ασφάλτου. Πέραν των ανωτέρω, οι Ο.Τ.Α. υποχρεούνται να παρέχουν στους εργαζομένους στους οποίους διατίθενται τα είδη ατομικής προστασίας ένα λίτρο γάλα ανά ημέρα, ενώ επιπλέον θα πρέπει να φροντίζουν να υποβάλουν το ανωτέρω προσωπικό σε προληπτικές ιατρικές εξετάσεις. Πρέπει να σημειωθεί ειδικά ως προς τα μέτρα και τα είδη ατομικής προστασίας ότι οι Ο.Τ.Α. είναι υποχρεωμένοι να παρέχουν αυτά στους εργαζομένους τους, αλλά και ότι οι εργαζόμενοι είναι υποχρεωμένοι να τα χρησιμοποιούν. Τυχόν παράλειψη του εργοδότη – Ο.Τ.Α. να παρέχει τα ρητώς καθοριζόμενα για κάθε κατηγορία εργαζομένου είδη ατομικής προστασίας συνιστά υπαιτιότητά του στην τυχόν πρόκληση εργατικού ατυχήματος και μπορεί να οδηγήσει σε δικαστική αναγνώριση του δικαιώματος αποζημίωσης του εργαζομένου που ενεπλάκη σε εργατικό ατύχημα, ενώ αντίθετα η παράλειψη του εργαζομένου να χρησιμοποιεί διατεθέντα σε αυτόν είδη ατομικής προστασίας που του χορηγήθηκαν μπορεί να οδηγήσει στη διάγνωση από Δικαστήριο της ύπαρξης συνυπαιτιότητάς του ή αποκλειστικής υπαιτιότητάς του αναφορικά με τυχόν εργατικό ατύχημα και κατά συνέπεια σε μερική η καθ’ ολοκληρία απόρριψη τυχόν αγωγής αποζημίωσης.
Με όσα ανωτέρω κατά το δυνατόν επιγραμματικά εκτέθηκαν, γίνεται κατανοητό ότι, ο Νόμος προβλέπει αρκετά αναλυτικά τα μέτρα που θα πρέπει να λαμβάνουν οι εργοδότες Ο.Τ.Α., προκειμένου να αποφεύγονται εργατικά ατυχήματα κατά την άσκηση των εργασιών που υπάγονται στην αρμοδιότητά τους. Η πράξη έχει δείξει ότι, πολλά από αυτά τα μέτρα δεν λαμβάνονται ή δεν λαμβάνονται σοβαρά ή πολλά από τα μέσα ατομικής προστασίας δεν υπάρχουν ή από την εκτεταμένη χρήση έχουν καταστεί μη λειτουργικά. Σε κάθε περίπτωση, οι Ο.Τ.Α. θα πρέπει να προβαίνουν τουλάχιστον μία φορά το χρόνο σε καταγραφή όλων των αναγκαίων μέτρων και ειδών, προκειμένου να εξαλειφθεί η πιθανότητα εργατικού ατυχήματος και να περιλαμβάνουν στους προϋπολογισμούς τους δαπάνες για την κατάρτιση συμβάσεων τεχνικών ασφαλείας και ιατρών εργασίας, αλλά και προμήθειας όλων των αναγκαίων ειδών. Ο κακός προγραμματισμός ή η έλλειψη των αναγκαίων πόρων δεν μπορεί να είναι δικαιολογία για την αποτυχία πρόληψης ενός εργατικού ατυχήματος.
πηγή https://www.epoli.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου