Τους τελευταίους μήνες παρουσιάστηκε από την κυβέρνηση ένα σχέδιο για την καύση απορριμμάτων μια μέθοδο ακριβή, ξεπερασμένη και επικίνδυνη. Πρόκειται για ένα σχέδιο που δρομολογήθηκε από καιρό, εξυπηρετήθηκε από την αδράνεια δεκαετιών και επιχειρεί μια πλήρη ανατροπή στην ιεράρχηση της διαχείρισης των απορριμμάτων σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή και Εθνική νομοθεσία. Η ιεράρχηση αυτή ορίζει ότι πρέπει να εξαντλούνται πρώτα τα στάδια της πρόληψης, της επαναχρησιμοποίησης, της ανακύκλωσης. Στην Ελλάδα, τα μέτρα για τα δύο πρώτα στάδια είναι πρακτικά ανύπαρκτα και το ποσοστό ανακύκλωσης των απορριμμάτων είναι μονοψήφιο.
Ακόμη χειρότερα, πρόκειται για μια πολιτική επιλογή προκειμένου οι μεγάλες εταιρείες να βάλουν στο χέρι άλλη μια δημόσια λειτουργία με εξασφαλισμένα έσοδα. Η Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας μετατράπηκε σε Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων ώστε να επιβλέπει (θεωρητικά) την αγορά που ετοιμάζεται για τα σκουπίδια και το νερό.
Το σχέδιο προβλέπει ότι ιδιώτες θα κατασκευάσουν και θα λειτουργήσουν 6 μονάδες καύσης σε περιοχές της Αττικής, της Βοιωτίας, της Ροδόπης, της Κοζάνης, της Κεντρικής Πελοποννήσου και του Ηρακλείου Κρήτης, οι οποίες θα υποδέχονται καύσιμα από σκουπίδια από όλη τη χώρα. Ταυτόχρονα προβλέπει άλλες 56 μονάδες που θα επεξεργάζονται τα σκουπίδια ώστε να διαχωρίζουν αυτά που έχουν μεγαλύτερη ενεργειακή απόδοση και να τα οδηγούν στην καύση. Ας σημειωθεί ότι το διαχωρισμένο μέρος που θα οδηγείται στην καύση είναι το ίδιο που μπορεί να οδηγηθεί σε ανακύκλωση και κομποστοποίηση.
Ωστόσο, το σχέδιο αυτό δεν έτυχε της αναμενόμενης υποδοχής. Συναντά ομοβροντία ομόφωνων αρνητικών αποφάσεων από τοπική και περιφερειακή αυτοδιοίκηση ακόμη και από δημοτικές και περιφερειακές αρχές με στενή σχέση με την κυβέρνηση, όπως η Στερεά Ελλάδα και η Αττική, αλλά και η Πελοπόννησος, η Δυτική Μακεδονία, η Ήπειρος. Από την ΠΟΕ-ΟΤΑ (Ομοσπονδία εργαζομένων), το δίκτυο των διαδημοτικών Φορέων διαχείρισης απορριμμάτων έως ένα πλήθος αποφάσεων δημοτικών συμβουλίων, ανάμεσα τους της Αθήνας, και Περιφερειακών Ενώσεων Δήμων, ανάμεσά τους της Αττικής, δεν συμφωνούν να τους βάλουν στην άκρη ούτε να αναλάβουν τον άχαρο ρόλο του εισπράκτορα των υπέρογκων τελών σε όφελος μεγαλοεπιχειρήσεων σύμφωνα με το μοντέλο της ηλεκτρικής ενέργειας.
Στο κύμα των αρνητικών αποφάσεων ,που γίνεται πλέον σαρωτικό και απειλεί να ανακόψει τον επιχειρηματικό οίστρο της κυβέρνησης, συνέβαλαν τα μέγιστα οργανώσεις πολιτών όπως το Δυτικό Μέτωπο στην Αττική και οι Φίλοι της Φύσης, που επί χρόνια παρακολουθούν και ενημερώνουν για τις εξελίξεις στο μέτωπο της διαχείρισης απορριμμάτων και έχουν επεξεργαστεί μια πρόταση που μεγιστοποιεί τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη: αυτό της αποκεντρωμένης διαχείρισης με διαλογή στην πηγή και συμμετοχή των πολιτών. Ένα μοντέλο που είχε ενσωματωθεί και στο Εθνικό Σχέδιο Διαχείρισης Απορριμμάτων που είχαμε επεξεργαστεί στο Τμήμα Περιβάλλοντος ΣΥΡΙΖΑ το πρώτο εξάμηνο το 2015 και το οποίο παρέμεινε στα χαρτιά χωρίς ποτέ η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ να υλοποιήσει τα μέτρα που προβλέπονταν. Στην συνέχεια η κυβέρνηση της ΝΔ άλλαξε το Εθνικό Σχέδιο και συνέχισε την ίδια πολιτική με την οποία όχι μόνο δεν ενθαρρύνουν αλλά εμποδίζουν τους Δήμους και τους δημότες να κάνουν ανακύκλωση.
Επιγραμματικά τα επιχειρήματα ενάντια στην καύση απορριμμάτων:
– Απαιτεί την κατασκευή και λειτουργία μονάδων υψηλού κόστους και μεταφορές των αποβλήτων σε μεγάλες αποστάσεις.
– Με βάση τις προδιαγραφές της Ε.Ε. δεν θεωρείται ενεργειακά αποδοτική για τις κλιματικές συνθήκες της Ελλάδας.
– Επιπλέον χάνονται η ενέργεια και οι πρώτες ύλες που καταναλώθηκαν προκειμένου να γίνουν τα υλικά που βρίσκονται στα σκουπίδια,
– Το υπόλειμμα από τις 56 μονάδες παραγωγής καυσίμων θα πρέπει να θάβεται. Το ίδιο και η τέφρα από τις 6 μονάδες καύσης που αντιστοιχεί στο 25- 30% του αρχικού βάρους των αποβλήτων, μέρος της οποίας πρέπει να διατεθεί σε ειδικούς Χώρους Ταφής Επικίνδυνων που δεν υπάρχουν σήμερα.
– Οι συμβάσεις που θα υπογραφούν με τους ιδιώτες θα προϋποθέτουν εγγυημένες ποσότητες σκουπιδιών επί τουλάχιστον 3 δεκαετίες
– Ακόμη και με τις καλύτερες μεθόδους και φίλτρα, η καύση εξακολουθεί να παράγει αέρια του θερμοκηπίου, τοξικούς και ιδιαίτερα επικίνδυνους για την υγεία μας ρύπους.
– Εξαιτίας των προβλημάτων της καύσης, σχεδόν σε όλη την Ευρώπη, στην Βρετανία και τις ΗΠΑ, λαμβάνονται μέτρα για τον έλεγχο των μονάδων και αντικίνητρα για τη χρήση τους.
Παρά τις μεγάλες αντιδράσεις, η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να παραδώσει στην ιδιωτική κερδοφορία των κοινό αγαθό της διαχείρισης των απορριμμάτων. Δημοτικές παρατάξεις, σύλλογοι και ομάδες πολιτών και από όλη τη χώρα έχουμε ξεκινήσει ένα συντονισμό που μέχρι στιγμής φέρνει αποτελέσματα. Δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική. Υπάρχει εμπειρία από άλλες χώρες και περιοχές, υπάρχει η κοινά αποδεκτή ιεράρχηση, ξέρουμε ότι η μείωση των αποβλήτων και η εξοικονόμηση πόρων είναι ένας εφικτός και αναγκαίος στόχος. Η εποχή μας έχει χαρακτηριστεί και ως εποχή των αποβλήτων. Η ανάγκη για ένα άλλο μοντέλο διαχείρισης είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου