Αυτή είναι η ουσία και το βαθύτερο νόημα μιας μεγάλης αρετής και ικανότητας των ανθρώπων, να είναι δηλαδή φιλεύσπλαχνοι και ανθρωπιστές χωρίς να έχουν ιδιοτέλεια, χωρίς να περιμένουν ανταλλάγματα.
Η λέξη ανθρωπισμός, η οποία προέρχεται από μία εκ των παλαιοτέρων ελληνικών λέξεων, τη λέξη «άνθρωπος», έχει αβέβαιη ετυμολογία. Επικρατέστερη τώρα πια ετυμολογία συνδέει τη λέξη «άνθρωπος» με τον ἄνδρα και το ὤψ, δηλαδή αυτόν που μοιάζει με άνδρα, που έχει ανδρική όψη :
* ἄνδρ - ωπος < ἄνθρωπος
Η λέξη «άνθρωπος» μαρτυρείται ήδη από τα Μυκηναϊκά χρόνια με τον τύπο a-to-ro-po της συλλαβικής γραμμικής γραφής Β’.Είναι χρήσιμο να σημειώσουμε ότι η λέξη «άνθρωπος» αρχικά είχε μειωτική σημασία και χρησιμοποιείτο για να ξεχωρίσει την τάξη των θνητών από εκείνη των θεών.
Το να βοηθάς τους συνανθρώπους σου είναι ωραίο, αλλά μόνο όταν γίνεται με χαρά, με όλη σου την καρδιά και με ελεύθερο πνεύμα.
Pearl Buck, Αμερικανίδα συγγραφέας (Νόμπελ 1938)
Η λέξη «αλληλεγγύη» είναι σύνθετη από τη γενική της
αλληλοπαθητικής αντωνυμίας ἀλλήλων και το ουσιαστικό ἐγγύη, δηλαδή την
εγγύηση. Η εγγύηση συνδέεται με τη λέξη *γύη που σημαίνει χέρι, παλάμη
και έτσι αλληλεγγύη είναι κυριολεκτικά το να προσφέρεις χέρι βοηθείας σε
όποιον το έχει ανάγκη.H καρδιά του ανθρώπου είναι ένα κουβάρι κάμπιες – φύσηξε, Χριστέ μου, να γίνουν πεταλούδες!
Νίκος Καζαντζάκης, 1883-1957, Έλληνας συγγραφέας
Η λέξη «καρδιά» (στα αρχαία καρδία και ποιητικός τύπος κῆρ, κηρός) προέρχεται από την ινδοευρωπαϊκή ρίζα *kerd. Από την ίδια ρίζα προέρχεται το λατινικό cor, cordis , το γαλλικό cœur , το αγγλικό heart και το γερμανικό herz.
Χρειάζεται δύναμη και συνεχής αγώνας για να αγαπάς, να βοηθάς, να συμπονάς… Όμως, όπως είπε και η αυστριακή διανοούμενη που κέρδισε Νόμπελ Ειρήνης το 1905, Bertha von Suttner:
Μετά το ρήμα «αγαπώ», το «βοηθώ» είναι το πιο ωραίο ρήμα στον κόσμο.
Επτά (7) Αρχές Ανθρωπισμού και Αλληλεγγύης
Το Τάγμα του Κρίνου και του Αετού, από την 100ετή εμπειρία και δράση του μέσα στην Ανθρωπότητα, έχει , σήμερα -μεταξύ άλλων- να προτείνει επτά (7) κριτήρια ποιότητας , γνησιότητας και ισχύος κάθε κινήσεως Ανθρωπισμού και Αλληλεγγύης.Ο Ανθρωπισμός είναι το ιδεώδες που προβάλλει και υποστηρίζει την μοναδική και ιδιαίτερη αξία του ανθρώπου, του κάθε ανθρώπου, ανεξαιρέτως. Θεωρεί ότι κάθε άνθρωπος, μέσα από μια ορισμένη διαπαιδαγώγηση και εκπαίδευση, η οποία σέβεται και υποστηρίζει την ελευθερία και την ανεξαρτησία της προσωπικότητάς του, μπορεί να αναπτύξει δυνατότητες και δυνάμεις ικανές να κάνουν αυτόν και τους πλησίον του ευτυχείς. Και τούτο διότι ”ο άνθρωπος είναι καλός και τέλειος όταν είναι ευτυχής”.
Εξ άλλου, η Αλληλεγγύη είναι η γνησιότερη μορφή του υπαρκτού Ανθρωπισμού, καθώς αποτελεί την απόδειξη της υλικής, ψυχικής και πνευματικής ενότητας, συνεργασίας και συμπαράστασης μεταξύ των ανθρώπων, πέρα από φυλετικές, θρησκευτικές, οικονομικές, πολιτικές ή άλλες διαφορές.
1. Αρχή πρώτη: Ο Αυθορμητισμός
§1. Κάθε κίνηση Αλληλεγγύης είναι πάντοτε αυθόρμητη και πηγαία, ενώ δεν είναι ποτέ παρορμητική, δεν γίνεται από φόβο, υπολογισμό ή συνήθεια και δεν υπαγορεύεται από κάποια άλλη θέληση.
§2. Κάθε κίνηση Αλληλεγγύης πηγάζει αβίαστα από την έμφυτη Καλωσύνη και Συμπόνια του ανθρώπου προς τον άνθρωπο, γι αυτό και συνοδεύεται πάντοτε από έμπνευση και φέρει την σφραγίδα της λογικής του Καλού αλλά και την σφραγίδα της δύναμης για το Καλό.
§3. Κάθε κίνηση Αλληλεγγύης είναι γεμάτη κατανόηση, σπουδή και προσοχή, πρόνοια και βαθειά διάθεση προσφοράς, βοήθειας και συμπαράστασης προς τον κάθε πάσχοντα, δυστυχή ή αδικημένο άνθρωπο.
§4. Κάθε κίνηση Αλληλεγγύης ανταποκρίνεται άμεσα και αποτελεσματικά προς εκείνον που, καθώς πάσχει, αδυνατεί να υπερασπίσει τον εαυτό του ή την οικογένειά του και ζητά βοήθεια.
2. Αρχή δεύτερη: Η Ελευθερία
§1. Κάθε κίνηση Αλληλεγγύης γίνεται πάντοτε με την ελεύθερη θέληση τόσο του αλληλέγγυου όσο και του πάσχοντα, και δεν υποχρεώνει με κανένα τρόπο ποτέ και κανέναν, ούτε τον πρώτο ούτε και τον δεύτερο.
§2. Η ελευθερία του πάσχοντος βεβαιώνεται και διαφυλάσσεται με την οικειοθελή και ενεργή συμμετοχή του ίδιου στο εγχείρημα της βοήθειάς του, στο μέτρο των πραγματικών –κάθε φορά-δυνατοτήτων και δυνάμεών του.
§3. Η ελευθερία του αλληλέγγυου βεβαιώνεται και διαφυλάσσεται με την σταθερότητα και την υπομονή κατά την εκπλήρωση του καθήκοντός του και ποτέ με την αδικαιολόγητη παραίτηση και εγκατάλειψη του πάσχοντος.
3. Αρχή τρίτη: Η Δικαιοσύνη
§1. Μια κίνηση Αλληλεγγύης ωφελεί πάντοτε ένα άτομο ή μία ομάδα, χωρίς να βλάπτει ένα άλλο άτομο ή μια άλλη ομάδα. Γίνεται δε πάντοτε χωρίς προκατάληψη, συμφέρον ή προτίμηση.
§2. Επί πλέον, ο αλληλέγγυος οφείλει να διαθέτει ακριβή αντίληψη και αίσθηση τόσο των αναγκών του πάσχοντος όσο και των δικών του δυνατοτήτων.
§3. Σε περίπτωση που οι ανθρώπινες δυνάμεις υλικές ή ψυχικές, εξαντλούνται, ο αλληλέγγυος στρέφεται προς τις συνειδητές δυνάμεις του Σύμπαντος και επικαλείται την βοήθειά τους. Ας είναι δε βέβαιος πως οι δυνάμεις αυτές αδημονούν να προστρέξουν όταν τους ζητηθεί, και δρουν, φυσικά, με την ιδιαίτερή τους και ανώτερη λογική, εντελώς αυθόρμητα και μέσα σε απόλυτη ελευθερία.
4. Αρχή τέταρτη: Η Αφάνεια και η Ανιδιοτέλεια
§1. Μια κίνηση Αλληλεγγύης είναι πάντοτε αφανής διότι είναι ανιδιοτελής. Όταν όμως δεν μπορεί ή δεν πρέπει να τηρηθεί η αφάνεια, διαφυλάσσει τουλάχιστον την ανιδιοτέλεια.
§2. Ο αλληλέγγυος δεν επιδιώκει να ωφελείται ούτε να επωφελείται από τον πάσχοντα, είτε άμεσα είτε έμμεσα, είτε εξωτερικά είτε εσωτερικά.
§3. Ενεργεί πάντοτε με απόλυτη εχεμύθεια, σεβασμό και διακριτικότητα προς τον πάσχοντα, χωρίς να πάψει να είναι αποφασιστικός και αποτελεσματικός στην δράση του.
5. Αρχή πέμπτη: Η Διαφάνεια
§1. Μια κίνηση Αλληλεγγύης δεν φοβάται να έρθει στο φως. Είναι ηθική στην συνείδηση του αλληλέγγυου, είναι καθαρή ενώπιον της Αλήθειας, είναι έντιμη και ειλικρινής ενώπιον του πάσχοντος και νόμιμη ενώπιον των ανθρώπων.
§2. Η αληθής, ακριβής και συστηματική ενημέρωση και πληροφόρηση παντός τρίτου σχετικά με τα κίνητρα, τους πόρους, τα μέσα, την πρόοδο και τα αποτελέσματα μιας κίνησης Αλληλεγγύης είναι καθήκον απέναντι στην ιδέα αλλά και την διάδοση της ιδέας και της πράξης της Αλληλεγγύης.
§3. Αυτό δεν σημαίνει ότι ο αλληλέγγυος οφείλει να δίνει λόγο ή να υπόκειται στον έλεγχο ή την κριτική κανενός, πλην των νομίμως εντεταλμένων οργάνων της Πολιτείας.
6. Αρχή έκτη: Η Αποτελεσματικότητα
Η αποτελεσματικότητα κάθε κίνησης Αλληλεγγύης μπορεί να κρίνεται και από το αν:
1) επιστρέφει στον πάσχοντα την αυτάρκεια, το αυτεξούσιο και την αξιοπρέπεια, τα οποία, λόγω της ατυχίας του ή της δυστυχίας του, ενδεχομένως, να απώλεσε.
2) αλλά και, ακόμα βαθύτερα, αναβιώνει μέσα στον πάσχοντα την πίστη στον εαυτό του, την ελπίδα για την ζωή και την αγάπη προς κάθε άνθρωπο, ενώ παράλληλα καλλιεργεί και εμπεδώνει την ταπεινοφροσύνη, την δικαιοσύνη και την ισχύ μέσα στον αλληλέγγυο.
7. Αρχή έβδομη: η Φιλαλληλία και η Αδελφοσύνη
§1. Η Αλληλεγγύη δεν είναι μια εκδήλωση οίκτου του ισχυρού προς τον αδύνατο, αλλά η έκφραση της ανάγκης ενότητας του ανθρώπου προς τον συνάνθρωπο.
§2. Εκείνος που σήμερα είναι αδύνατος και πάσχει, αύριο μπορεί να είναι δυνατός και ευτυχής, ενώ εκείνος που σήμερα είναι δυνατός και ευτυχής, αύριο μπορεί να είναι ασθενής και να πάσχει.
§3. Η Φιλία αναπληρώνει την αδυναμία, η δε Αδελφοσύνη την εξαφανίζει.
§4. Με την φιλία και την αδελφοσύνη οι άνθρωποι θα αναστηλώσουμε το φυσικό μας περιβάλλον (πνευματικό, ψυχικό και υλικό) και θα ξαναβρούμε τον εαυτό μας, που καταστρέψαμε και χάσαμε, καθώς επιτρέψαμε να εισχωρήσει μέσα μας κι ανάμεσά μας ο ανταγωνισμός, ο διαχωρισμός και ο εγωισμός, πηγή (και πληγή) κάθε δυστυχίας.
Ιατρική, ανθρωπισμός και αλληλεγγύη δεν έχουν σύνορα
Τελευταία γινόμαστε μάρτυρες μιας έντονης δημόσιας αντιπαράθεσης σχετικά με την ιατρική και ανθρωπιστική δράση και τους αποδέκτες της στην Ελλάδα. Παράλληλα, γίνεται προσπάθεια να χρησιμοποιηθεί η δημόσια υγεία ως μέσο για να προωθηθούν πολιτικές ατζέντες, να περιθωριοποιηθούν κοινωνικά συγκεκριμένες ομάδες και να καλλιεργηθεί κλίμα ρατσισμού.
Οι ιατρικές και ανθρωπιστικές αρχές δεν αποτελούν αφηρημένες, γενικές έννοιες που προσεγγίζονται θεωρητικά. Είναι πραγματικές αρχές δράσης που κάνουν τη διαφορά μεταξύ ζωής και θανάτου για εκατομμύρια ανθρώπους. Όπως αναφέρει ο Παγκόσμιος Ιατρικός Σύλλογος στον όρκο του ιατρού, ως συνέχεια του όρκου του Ιπποκράτη, «δεν θα επιτρέψει σε θέματα θρησκείας, εθνότητας, φυλής, πολιτικής ή κοινωνικής τάξης να σταθούν ανάμεσα στο καθήκον και τον ασθενή» (διακήρυξη της Γενεύης, 1948). Η ιατρική, στην ουσία της, «παράγει» ιατρική ηθική που ξεπερνά κουλτούρες και κοινωνικά σύνορα, όπως ακριβώς οι ασθένειες ξεπερνούν φυσικά ή νομικά σύνορα. Έτσι, οποιαδήποτε σύνδεση ιατρικής, ανθρωπιστικής δράσης με πολιτικά, φυλετικά, οικονομικά, ή άλλα κριτήρια, καταργεί την ίδια την έννοια της.
Εδώ και 41 χρόνια, η ανεξάρτητη ιατρική ανθρωπιστική δράση αποτελεί πυρήνα και ηθική πυξίδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα: οι δράσεις μας διέπονται από την ιατρική ηθική και τις αρχές της αμεροληψίας και ουδετερότητας. Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, συχνά με κίνδυνο της ζωής τους, περιθάλπουν καθημερινά ασθενείς σε απομονωμένα σημεία του πλανήτη ορμώμενοι από αγνό αίσθημα αλληλεγγύης και έγνοιας για όσους έχουν ανάγκη. Στη βαθιά κρίση που επηρεάζει χιλιάδες συμπολίτες μας, αξιοποιούμε την εμπειρία και τεχνογνωσία μας και συμβάλουμε στην αντιμετώπιση ιατρικών αναγκών ευάλωτων πληθυσμιακών ομάδων στην Ελλάδα (αστέγων, ασθενών με HIV/AIDS, μεταναστών και προσφύγων, ανασφάλιστων). Επικεντρωνόμαστε στις ομάδες υψηλού κινδύνου για μεταδιδόμενα νοσήματα και στοχεύουμε στην αντιμετώπιση των «ασθενειών της φτώχειας» σε συνεργασία με πρωτοβουλίες φορέων και της κοινωνίας των πολιτών, ενώ πραγματοποιούμε δράσεις, όπως αυτή κατά της ελονοσίας στη Λακωνία.
Τα τελευταία 22 χρόνια, η ελληνική κοινωνία, μέσα από την υποστήριξη περισσότερων από 180 χιλιάδων δωρητών, στηρίζει αδιάκοπα το δικαίωμα κάθε ανθρώπου στην υγεία ανεξάρτητα από φυλή, φύλο, θρησκευτική ή πολιτική πεποίθηση. Συνεχίζουμε την εκστρατεία μας «Παστίλιες για τον πόνο του άλλου» στοχεύοντας στην ευαισθητοποίηση της ελληνικής κοινωνίας και την υποστήριξη των προγραμμάτων μας εντός και εκτός συνόρων. Το κύριο μήνυμα της εκστρατείας αυτής είναι η αλληλεγγύη- μια ανθρώπινη αξία που πρέπει όχι μόνο να διατηρήσουμε αλλά και να προωθήσουμε ως κύριο χαρακτηριστικό της ελληνικής κοινωνίας σε καιρούς κρίσης. Μέχρι τώρα, χιλιάδες άνθρωποι στην Ελλάδα έχουν υποστηρίξει αυτή την εκστρατεία, στέλνοντας ένα δυνατό μήνυμα αλληλεγγύης στον κόσμο.
Εσύ;
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου